praca definicja

Praca jest to miara wysiłku włożonego przez człowieka w wytworzenie danego dobra, świadoma czynność polegająca na wkładanym wysiłku ( działalność bądź oddziaływanie) człowieka w celu osiągnięcia założonego przez niego celu:

- czynności umysłowe

- czynności fizyczne podejmowane dla zamierzonego celu.

Poprzez działalność pracy człowiek tworzy wartość ekonomiczną w postaci towarów i usług. W pracy mogą być też zastosowane czynności lub właściwości zwierząt, maszyn, narzędzi i materiałów. Najczęściej wyrażana jest ona w roboczogodzinach. Praca jest jednym z trzech czynników produkcji pozostałe dwa to ziemia ( ekonomia) oraz kapitał. W niektórych teoriach ekonomicznych praca nazywana jest kapitałem ludzkim, co czasami oznacza również zdolności posiadane przez siłę roboczą. Jeżeli ludzie wykonujący pracę są do niej dobrze przygotowani i posługują się zaawansowaną technologia, wtedy uzyskują dużą wydajność pracy. Mogą te same dobra wykonywać szybciej jak i lepiej. W ujęciu Smitha praca całego narodu odpowiada współczesne kategorii produktu krajowego brutto. Definicja ojca współczesnej ekonomii podkreśla, że bogactwo społeczeństwa rodzi się z wykonywanej przez jego członków pracy. Jednak praca każdego człowieka może zostać źle spożytkowana, co owocuję niską wydajnością pracy. Pracodawcy którzy są źle zorganizowani muszą włożyć dużo więcej wysiłku niż ci lepiej zorganizowani, aby wytworzyć te same dobra. We współczesnych społeczeństwach pracę wykonują:

- przedsiębiorcy

- pracownicy najemni.

Pracodawca działa na własny rachunek. Zwykle jest posiadaczem swojego warsztatu pracy. Wchodzi w bezpośrednie relacje z klientami, którym oferuje wytworzone prze siebie towary lub usługi. W przedsiębiorstwach rodzinnych pracę oprócz właściciela znajdują członkowie jego rodziny. W spółkach obowiązki dzieli się miedzy kilkoma osobami, związanych ze sobą wspólną własnością warsztatu pracy. Przedsiębiorca musi się wykazać wielką kreatywnością, która pozwala mu na trzymanie się na rynku w obliczu stale rosnącej konkurencji. Jako przedsiębiorców można traktować osoby wykonujące wolne zawody( np. artystów, dziennikarzy, adwokatów). Szczególnym pracodawcą jest państwo. Przedsiębiorstwa państwowe tylko częściowo podlegają regułom gospodarki rynkowej. Relacje pracy są w nich regulowane przez polityków .

 

Pracownik najemny nie inwestuje własnego kapitału. W zamian za wykonaną prace otrzymuje od przedsiębiorcy wynagrodzenie. Pracodawca i pracownik są od siebie zależni, ze względu na stopień przygotowania do wykonywania prac na określonym stanowisku roboczym można wyróżnić pracowników:

- wykwalifikowanych- czyli posiadających właściwe przygotowanie teoretyczne oraz praktyczne

- przyuczonych – tzn. posiadających pewne umiejętności wykonania prac ( m.in. stażyści oraz uczniowie)

- niewykwalifikowanych- niemających właściwego przygotowania do wykonania konkretnych prac.

Każdej osobie wykonującej pracę należy się za nią godziwe wynagrodzenie.

 

Istnieją trzy główne postawy wobec pracy:

- nastawienie autoteliczne- gdy praca jest postrzegana jako wartość, cel sam w sobie, źródło rozwoju osobistego, służy wartościom wyższym, jest sposobem życia i wiąże się ze sferą samorealizacji w pracy zawodowej.

- nastawienie punitywne- człowiek postrzega pracę jako przymus, co wiąże się z traktowaniem pracy jako niezgodnej z wolą, stanowiącej efekt przemocy fizycznej, moralnej lub ekonomicznej ( takie nastawienie częściej wykazują osoby wykonujące proste prace fizyczne oraz posiadające stosunkowo niskie wykształcenie)

- nastawienie instrumentalne- człowiek traktuje prace jako środek do zaspokojenia potrzeb.