Ubezpieczenia społeczne to zestaw świadczeń mających na celu zabezpieczenie osób, które w następstwie określonych zdarzeń oraz sytuacji (takich jak ciąża, kalectwo, choroba, starość) nie są w stanie utrzymać siebie poprzez samodzielną pracę zawodową. Mogą być obowiązkowe lub dobrowolne. W zależności od sytuacji, w następstwie której zostało przyznane świadczenie z ubezpieczenia społecznego może mieć ono charakter krótkotrwały, długotrwały lub dożywotni. Podstawowy akt prawny normujący ubezpieczenia społeczne w Polsce to ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych. Organami zarządzającymi system ubezpieczeń społecznych w Polsce jest Zakład Ubezpieczeń Społecznych, obsługujący Fundusz Ubezpieczeń Społecznych oraz Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego. Ubezpieczenia społeczne stanowią obok pomocy społecznej oraz zaopatrzenia społecznego jeden z podstawowych instrumentów polityki socjalnej państwa.
Ze względu na rodzaj zdarzenia, które jest objęte ochroną, wyróżniamy następujące ubezpieczenia społeczne:
- Ubezpieczenia emerytalne – które za zadanie mają ochronę finansową ubezpieczonych osób, które osiągnęły ustalony przez ustawę wiek,
- Ubezpieczenia rentowe – które za zadanie mają zapewniać środki finansowe osobom niezdolnym do podjęcia pracy z określonych przyczyn (np. Upośledzenie, choroba kalectwo) lub takim, które w wyniku śmierci utraciły żywiciela rodziny,
- Ubezpieczenia chorobowe - których przedmiotem ochrony jest zabezpieczenie osób, które nie mają możliwości podjęcia pracy ze względu na chorobę, rodzicielstwo lub obowiązek sprawowania opieki nad członkiem rodziny,
- Ubezpieczenia wypadkowe - których przedmiotem jest zapewnienie ochrony osobom niezdolnym do pracy w wyniku zdarzenia podlegającemu kwalifikacji jako wypadek przy pracy lub choroba zawodowa.