rodzaje kosztów

Koszty to wyrażone wartościowo zużycie składników majątku, zarówno trwałego rzeczowego oraz finansowego, jak i majątku obrotowego, do którego zalicza się materiały, towary, produkcje będącą w toku oraz wyroby gotowe, usług obcych, a także nakładów pracy. Oprócz tego koszty wyrażają zużycie niektórych wydatków, które same w sobie nie stanowią zużycia, jak np. podatków, związanych  z prowadzeniem przez jednostkę gospodarczą  działalności w określonym czasie. Ogólnie mówiąc koszty są więc wartościowym wyrażeniem zużycia środków i przedmiotów razem stanowiących pracę oraz pewnych wydatków nieodzwierciedlających żadnego zużycia. 

 

 

 

 


Rodzaje kosztów.

Ponoszone w ramach działalności koszty są bardzo zróżnicowane. Z tego względu dokonuje się klasyfikacji kosztów według różnych kryteriów, lecz zasadniczo wyróżnia się trzy podstawowe ich układy.

 

Pierwszym z nich jest układ rodzajowy, który dzieli koszty na następujące grupy:

 

- Amortyzacja, czyli celowe wyrażone wartościowo zużycie środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych,

- Zużycie materiałów i energii, czyli zużycie wszelkiego rodzaju surowców, materiałów zapasowych, opakowań, paliwa, a także energii w postaci elektrycznej, cieplnej, czy też wodnej,

- Usługi obce, które obejmują m.in. zużycie transportowe, remontowe i bankowe,

- Wynagrodzenia, czyli  wynagrodzenia brutto za prace na rzecz firmy lub przedsiębiorstwa,

- Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia państwowe, obowiązkowe lub nieobowiązkowe, które obciążają pracodawcę. 

- Podatki, czyli obowiązkowe świadczenia na rzecz państwa, pobierane od nieruchomości i środków transportu oraz wszystkie opłaty skarbowe, notarialne, administracyjne oraz sądowe.

- Pozostałe koszty, do których zalicza się wszystkie nie wymienione we wcześniejszych punktach.

 

Drugi układ, funkcjonalny, dzieli koszty ze względu na miejsce ich powstawania: 

 

- Koszty działalności podstawowej, w różnej postaci, a więc zarówno produkcyjnej handlowej, jak i usługowej. Z tą pierwszą bezpośrednio związane są koszty obejmujące m.in. zużycie materiałów, wynagrodzenie pracowników oraz  koszt przygotowania produkcji,

- Koszty wydziałowe, to wszystkie pośrednie koszty produkcji, związane z kosztami eksploatacji i potrzebnego remontu maszyn, transportu wewnętrznego, zużytych narzędzi, zużycia oświetlenia i ogrzewania, a także utrzymania czystości w danym zakładzie produkcyjnym,

- Koszty zarządu, czyli wynagrodzenia kierownictwa i wyższych wydziałów firmy, jak również koszty związane m.in. z podróżami służbowymi, łącznością, utrzymaniem biur oraz reklamą przedsiębiorstwa,

- Koszty zakupu, które związane są z materiałami, czyli m.in. z ich załadunkiem, wyładunkiem, czy przewozem,

- Koszty sprzedaży, które dotyczą oczywiście sprzedawanych, gotowych produktów i obejmują koszty ich opakowania, ubezpieczenia, reklamy oraz podatek akcyzowy.

- Koszty działalności pomocniczej, czyli koszty wydziałów wspomagających określoną działalność, jak np. działy transportowe lub jednostki socjalne.

 

Ostatnim układem jest układ kalkulacyjny, który klasyfikuje je w tzw. pozycje kalkulacyjne, które są niezbędne podczas obliczania kosztów wytworzenia jednostkowego produktu. Należą do nich koszty bezpośrednie oraz pośrednie, a także stałe i zmienne, związane i wywodzące się z rachunkowości.