Instytucja finansowa jest to podmiot gospodarczy, którego głównym celem jest świadczenie na rzecz klientów usług finansowych, w tym w szczególności operowanie zasobami finansowymi, czyli gromadzenie i wydatkowanie środków pieniężnych, jak również świadczenie usług pośrednictwa finansowego.
Biorąc pod uwagę kryterium podmiotowe finansów można wyróżnić następujące rodzaje finansów : Finanse państwa - są to inaczej finanse publiczne, czyli obejmujące zasoby pieniężne państwa. Zasoby pieniężne państwa są to zarówno procesy gromadzenia, jak i podziału środków publicznych znajdujących się w dyspozycji władz publicznych. Środki publiczne mogą występować w postaci : budżetu państwa, funduszy gromadzonych i rozdysponowanych przez państwo poza budżetem, budżetów samorządu terytorialnego oraz budżetów ubezpieczeń społecznych. Głównymi podmiotami finansów publicznych są : parlament, rząd i jego organy centralne oraz jednostki samorządu terytorialnego. Finanse publiczne pełnia bardzo wiele istotnych funkcji, takich jak : alokacyjna, redystrybucyjna, stabilizacyjna.
W sektorze publicznym państwa znajdują się takie instytucje jak : organy władzy publicznej, jednostki samorządu terytorialnego, jednostki budżetowe, samorządowe zakłady budżetowe, agencje wykonawcze, instytucje gospodarki budżetowej, państwowe fundusze celowe, ZUS, NFZ, Samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej, uczelnie publiczne, Polska Akademia Nauk, państwowe i samorządowe instytucje kultury oraz filmowe. Finanse przedsiębiorstw - jest to element ogółu zjawisk ekonomicznych, związanych z gromadzeniem i podziałem zasobów pieniężnych. Finanse przedsiębiorstw są niejako elementem pieniężnego mechanizmu wymiany oraz podziału wartości zarówno rzeczowych i usług. Finanse gospodarstw domowych - zwane popularnie budżetami domowymi. Pod tym rodzajem finansów kryje się grupa zjawisk i procesów związanych z gromadzeniem, podziałem oraz wydatkowaniem zasobów pieniężnych w gospodarce, pod warunkiem, że są one realizowanych przez gospodarstwa domowe. Budżety gospodarstw domowych dotyczą każdego człowieka, gdyż obejmują codzienne zjawiska pieniężne jak : przychody, wydatki i oszczędności.
Najważniejsze instytucje finansowe w Polsce to:
- Narodowy Bank Polski.
- Bankowy Fundusz Gwarancyjny.
- Komisja Nadzoru Finansowego.
- Korporacja Ubezpieczeń Kredytów Eksportowych SA.
- Giełda Papierów Wartościowych]]w Warszawie.
- Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych.
- Rynek Papierów Wartościowych CeTO.
- Towarowa Giełda Energii.
- Warszawska Giełda Towarowa.
- Izba Domów Maklerskich.
- Stowarzyszenie Emitentów Giełdowych.
- Polska Agencja Informacji i Inwestycji Zagranicznych.