Inflacja tłumiona jest to zjawisko wzrostu ogólnego poziomu szeroko pojętych cen. W literaturze możemy spotkać różne kryteria podział inflacji. Według kryterium przejawiania się inflacji oraz jej skutków dzielimy ją na:
1.Otwartą:
- Jawną,
- ukrytą.
2. Tłumioną
Ten podział powstał ze względu na to czy ceny w gospodarce kształtują się pod wpływem działania mechanizmu rynkowego, bądź też bez jego dominującego udziału, jest on zdeterminowany stopniem sprawowanej kontroli administracyjnej cen.
W przypadku inflacji tłumionej administracyjna kontrola cen uniemożliwia swobodne regulowanie procesów rynkowych przez mechanizm cenowy. Wzrost cen jest hamowany odgórnie, co powoduje wiele negatywnych skutków, m. in. zwiększa się popyt, który przy danym poziomie cen nie może zostać zaspokojony. W efekcie zasoby pieniężne, które były przeznaczone na zakup danego dobra, zostają odłożone, też stąd inna nazwa inflacji tłumionej- zasobowa.
Etapami inflacji tłumionej są:
- Powstanie czarnego rynku- wzrost rzeczywistych cen płaconych przez nabywców przy stałym oficjalnym poziomie cen,
- przyspieszone uszczuplanie poziomu zapasów na rynku,
- poszukiwanie dóbr substytucyjnych,
- przymusowe oszczędności (inaczej luka inflacyjna) – brak możliwości nabycia danych dóbr, rezygnacja ze stania w kolejce ze względu na brak gwarancji zdobycia dóbr również niechęć do marnowania wolnego czasu,
- dezorganizacja rynku- masowy wykup towarów,
- reglamentacja sprzedaży.
Inflacja tłumiona oraz otwarta
Możemy spotkać się z sytuacją, w której będzie miało miejsce jednoczesne występowanie inflacji tłumionej z otwartą, to charakterystyczna cecha inflacji w reformowanej gospodarce centralnie planowanej. To zdarzenie przewija się w równoczesnym występowaniu niedoborów ( gospodarka nakazowo- rozdzielcza) oraz wzrostu ogólnego poziomu cen- gospodarka rynkowa, takie zjawisko określane jest mianem syndromu shortageflation- inflacji cenowo- zasobowej.
Działania antyinflacyjne są wdrażane zarówno przez rząd oraz przez bank centralny. W zakresie polityki fiskalnej ( rząd ) są to m.in. :
- Redukcja zadłużenia,
- ograniczenie wydatków,
- obniżenie deficytu budżetowego.
Poprzez bank centralny z kolei prowadzona jest restrykcyjna polityka pieniężna, do której można zaliczyć:
- Zwiększenie wskaźnika rezerw obowiązkowych,
- sprzedaż bądź emisję papierów wartościowych,
- podwyżkę stóp procentowych.
Odpowiednie zastosowanie zarówno polityki pieniężnej jak również i fiskalnej, skutkujące w ich wzajemnym uzupełnieniu się nosi miano tak zwanej Policy mix, taka kombinacja pozwala na trwałe obniżenie inflacji, również stworzenie podwalin do wzrostu gospodarczego.