Zakład Ubezpieczeń Społecznych - jednostka sektora finansów publicznych. Instytucja państwowa, której celem jest realizacja zadań z zakresu ubezpieczeń społecznych w Polsce. Utworzony w roku 1934 na mocy ustawy z dnia 28 marca 1933 r. o ubezpieczeniu społecznym. Obecnie zakres jego działań i sposób realizacji zadań określony jest w ustawie z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych oraz statucie ZUS-u. Do głównych zadań Zakładu Ubezpieczeń Społecznych zaliczyć należy przede wszystkim realizacje przepisów wynikających z ustawy o ubezpieczeniach społecznych. Organami ZUS-u są: Prezes, Zarząd oraz Rada Nadzorcza. Prezes powoływany i odwoływany jest przez Prezesa Rady Ministrów. Zarząd składa się z 2 do 4 członków, którzy na wniosek Prezesa ZUS powoływani są przez Radę Nadzorczą. Rada Nadzorcza, której kadencja trwa 5 lat i składa się z 15 członków, powoływanych przez Prezesa Rady Ministrów. ZUS posiada swoją Centralę Zakładu oraz 43 oddziały, 212 inspektoratów i 70 biur terenowych.
Zadania ZUS.
Realizowane są tam następujące czynności:
- stwierdzenie oraz ustalenie obowiązku ubezpieczeń społecznych,
- ustalenie prawa do świadczeń oraz ich wypłacanie,
- pobieranie składek na ubezpieczenie (społeczne, zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych),
- prowadzenie rozliczeń składek z płatnikami,
- ustalanie komisji lekarskiej oraz orzekanie przez lekarzy na potrzeby ustalenia uprawnień do świadczeń,
- prowadzenie kont indywidualnych - płatników i ubezpieczonych.
Ponadto, Zakład Ubezpieczeń Społecznych w ramach swoich działań opiniuje projekty aktów prawnych z zakresu ubezpieczeń społecznych, wystawia uprawnionym legitymacje emeryta-rencisty, dysponuje środkami finansowymi Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz Funduszu Alimentacyjnego, kontroluje orzecznictwo o tymczasowej niezdolności do pracy i inne.