Popyt konsumpcyjny jest to wielkość konsumpcji realizowanej ( inaczej planowanej ) z rozporządzalnych dochodów osobistych gospodarstw domowych, rozpatrując popyt konsumpcyjny z ekonomicznego punktu widzenia mona powiedzieć iż zależy on od wielu czynników między innym od stanu zamożności, bieżącego dochodu, oczekiwanych przyszłych dochodów również od relacji cen bieżących do cen oczekiwanych. Wielkość globalnego popytu konsumpcyjnego przy każdym poziomie rozporządzalnych dochodów osobistych obrazuje funkcja konsumpcji. Popyt konsumpcyjny oznacza przede wszystkim zapotrzebowanie ludności na towary i usługi, które znajdują pokrycie w posiadanych przez ludzi zasobach pieniężnych.
Czynnikami wpływającymi na popyt są:
- czynniki demograficzne również społeczne - między innymi liczba ludności, podział ludności według zawodów i wykształcenia, faza rozwoju rodziny, warunki spędzania wolnego czasu oraz struktura ludności według wieku oraz płci,
- siłę nabywczą ludności- środki pieniężne którymi ludność rozporządza i które mogą zostać wydane na zakup usług bądź pewnej ilości towarów, siłą nabywczą zazwyczaj jest współzależna od dochodów ludności również i od poziomu cen nabywanych sług i towarów,
-czynniki geograficzne wraz z klimatycznymi,
- psychologiczne motywy zachowań konsumenta,
- zdarzenie sezonowości.
Elementami charakteryzującymi konsumenta i jego otoczenie rynkowe są:
- dochód konsumenta,
- założenie behawioralne konsumenta,
- gust konsumenta- koszyki dóbr, które dostarczają satysfakcję konsumentowi,
- ceny pojedynczych dóbr.
Prawa oraz paradoksy:
Prawo Engla– w miarę wzrostu przeciętnego dochodu na jednego członka rodziny nie tylko wzrasta ogólny popyt, również i zmienia się struktura, następuje obniżenie procentowego udziału wydatków na dobra niższego rzędu m.in. jedzenia i ubrań, jednocześnie wzrasta udział wydatków na dobra wyższego rzędu jak nauka kultura oraz podróże. Prawo Engla działa w stosunku do rodzin średniozamożnych gdyż w tych bardzo małym dochodem, niewielki przyrost dochodu powoduje wzrost wydatków na dobra niższego aby zaspokoić potrzeby podstawowe.
Prawo Gossena- dotyczy no dóbr pierwszej potrzeby m.in. rodziny biedniejsze podczas wzrostu cen na dobra podstawowe nie mogąc kupować mniejszej ilości mięsa zrezygnują z tego dobra na korzyść dobra komplementarnego, czyli np. chleba kupując go więcej. Ostatecznie konsumenci mimo wzrostu cen będą dalej kupować większą ilość dobra na które cena rośnie.
Ograniczenie budżetowe
Ograniczenie budżetowe charakteryzują kombinacje ilościowe ( koszyki) dóbr, dostępne są dla nabywcy, Ograniczenie budżetowe wyznacza maksymalną ilość jednego dobra którą nabyć można przy pewnej zakupionej ilości drugiego dobra. Ceny dóbr i dochodów konsumenta wyznaczają jego ograniczenia budżetowe.