Just in time jest koncepcją wspomagającą procesy logistyczne i produkcyjne w przedsiębiorstwie. Powstała ona w czasie pierwszej wojny światowej w Stanach Zjednoczonych i w dosłownym tłumaczeniu oznacza "dokładnie na czas". Filozofia jej polega na dostarczaniu do organizacji jedynie tego - co jest niezbędne, wtedy - gdy jest potrzebne i tam - gdzie jest potrzebne. Opiera się więc ona na optymalnym sterowaniu wewnętrznymi i zewnętrznymi procesami dystrybucji i zaopatrywania w celu zredukowania kosztów poprzez wyeliminowanie wszelakiego marnotrawstwa.

Co to jest Just in Time?

Główne cele koncepcji just in time obejmują:

• eliminację zapasów,
• dostarczanie i przemieszczanie materiałów lub surowców wtedy, gdy pojawia się na nie zapotrzebowanie,
• poprawę jakości wyrobów,
• zapewnienie optymalnego stopnia obsługi klienta,
• zwiększenie efektywności produkcji poprzez wytwarzanie wyrobów w danej ilości i w określonym czasie,
• ograniczenie biurokracji.

Zastosowanie tego systemu pozwala też na usprawnienie przepływów materiałów i informacji, a także wyeliminowanie strat, jakie powstają w procesie produkcji i marnotrawstwa związanego z nadprodukcją, nierównomiernym rozłożeniem pracy, brakiem zarządzania transportem, zapasami, złą jakością produkowanych wyrobów czy nadmiernym zużyciem materiałów.

Ponadto, koncepcja just in time w procesie produkcji charakteryzuje się następującymi zasadami:

• tworzenie linii produkcyjnej w kształt podkowy - pozwala to na uproszczenie i zracjonalizowanie przepływów materiałów oraz lepsze wykorzystanie pracy, gdyż przy takiej organizacji, jeden pracownik może wykonywać kilka operacji,
• produkowanie w małych seriach - powodujące brak kłopotów ze zbytem wytworzonych produktów oraz większą elastyczność w planowaniu,
• dokładne realizowanie planu produkcji - sprzyjające stabilizacji procesów produkcyjnych i redukowaniu zapasów,
• tworzenie ruchomych linii produkcyjnych, wyposażonych w lekkie maszyny - co pozwoli na łatwiejsze przestawianie linii produkcyjnej, zgodnie z zapotrzebowaniem,
• dokonywanie prewencyjnych kontroli maszyn i urządzeń produkcyjnych.

Podstawą do prawidłowego funkcjonowania przedsiębiorstwa zgodnie z just in time jest też odpowiednie przeszkolenie załogi w zakresie kontroli przepływu produktów i informacji. Pracownicy wykazać powinni się więc wielofunkcyjnością, wszechstronnością i stałym doskonaleniem. Do sukcesu koncepcji przyczyniają się również dostawcy, którzy powinni być włączeni w proces projektowania danego produktu i proces jego wytwarzania. Istotne jest tu też działanie zgodne z zasadą, iż jeden zaufany dostawca posiada większe znaczenie, aniżeli kilku niepewnych.

Zastosowanie w przedsiębiorstwie koncepcji just in time, dzięki wdrożeniu wszystkich jej zasad, pozwala więc na znaczne skrócenie czasu dostaw i cyklu produkcji, ograniczenie poziomu zapasów i koniecznej powierzchni magazynowej, poprawienie jakości produktów oraz podwyższenie produktywności.