Ministerstwo Finansów (w skrócie MF) jest jednym z urzędów administracji rządowej. To organ pomocniczy wobec właściwego Ministra. Stanowi wsparcie dla centralnego organu administracji rządowej odpowiedzialnego za działanie finansów publicznych.
Do zadań Ministerstwa Finansów należy między innymi: pomoc przy projektowaniu budżetu państwa oraz monitorowanie wydatków, kierowanie sprawami finansów publicznych (tj. podatki, źródła finansowania samorządów terytorialnych, sytuacje dotyczące długów publicznych). Ponadto MF ma za zadanie wykonywać czynności dotyczące funkcjonowania rynku finansowego (m.in. banki, zakłady ubezpieczeniowe, fundusze inwestycyjne czy obrót papierami wartościowymi). Dodatkowo współpracuje w kwestii finansów, kredytów i płatności z innych państw do danego kraju, a także realizuje przepisy dotyczące podatków celnych (ceł).
Struktura organizacyjna Ministerstwa Finansów.
Na czele Ministerstwa Finansów stoi Minister Finansów. Bezpośrednio podlegają mu Sekretarz Stanu oraz Podsekretarze i Dyrektor Generalny. Każdy z nich zarządza określonymi Departamentami oraz Biurami zajmującymi się określonym działam gospodarki finansowej. Są to m.in. Departamenty Ceł, Podatków, Analiz, Długu Publicznego, Informatyzacji, Systemów Podatkowych, Bezpieczeństwa i Ochrony Informacji, Budżetu Państwa, Polityki Wydatkowej i inne.
Aktualnie w Polsce funkcjonuje 6 Podsekretarzy Stanu, którzy wraz z Sekretarzem i Dyrektorem Generalnym sprawują opiekę i nadzór nad 42 Departamentami i Biurami.
Regulacje prawne dotyczące Ministerstwa Finansów.
Ministerstwo Finansów działa w oparciu o 3 dokumenty:
- Rozporządzenie Ministra Finansów z dn. 3 listopada 1999 r. w sprawie utworzenia Ministerstwa Finansów (Dz. U. Nr 91, poz. 1020);
- Ustawę z dnia 8 sierpnia 1996 r. o Radzie Ministrów (Dz. U. z 2012 r., poz. 392 z późn. zm,);
- Statut Ministerstwa Finansów (wraz ze zmianami wprowadzonymi stosownymi zarządzeniami).
Majątek Ministerstwa Finansów.
Majątek Skarbu Państwa to główny przedmiot uprawnień właścicielskich Ministerstwa Finansów. Obejmuje dobra ruchome, nieruchomości, wartości niematerialne i prawne oraz inne prawa o wartości pieniężnej (np. aktywa). Należą do nich:
- środki trwałe (m.in. budynki Ministerstwa, wszelki sprzęt stanowiący wyposażenie biurowe, informatyczny oraz pojazdy zakupione na potrzeby MF);
- aktywa trwałe (czyli rozpoczęte inwestycje finansowane przez Ministerstwo oraz współfinansowane z innych środków, np. unijnych);
- środki pieniężne deponowane na rachunku barakowym Ministerstwa Finansów oraz jego lokacie.