Dług publiczny to całkowita suma zobowiązań finansowych, które państwo lub instytucja publiczna ma wobec wierzycieli z zewnątrz. Obejmuje to zobowiązania wynikające z emitowanych obligacji, pożyczek, długu skarbowego oraz innych instrumentów finansowych, które służą do pozyskiwania funduszy przez instytucje publiczne. Państwo emituje dług publiczny, aby finansować swoje wydatki, które mogą obejmować inwestycje w infrastrukturę, edukację, opiekę zdrowotną, obronność czy inne programy społeczne. Gromadzenie długu publicznego jest często nieuniknione, szczególnie w sytuacjach, gdy dochody publiczne są niewystarczające, a wydatki przewyższają możliwości budżetowe.
Dług publiczny jest zwykle wyrażany jako procent produktu krajowego brutto (PKB) i stanowi ważny wskaźnik oceny zdolności państwa do obsługi długu. Im wyższy dług publiczny w stosunku do PKB, tym bardziej obciążający może być dla gospodarki danego kraju.
Przykład długu publicznego.
Przykładowo, załóżmy, że Państwo A ma dług publiczny wynoszący 60% swojego PKB. Oznacza to, że zobowiązania finansowe tego państwa wynoszą 60% łącznej wartości wszystkich dóbr i usług wytworzonych przez gospodarkę kraju w ciągu roku. Gdyby Państwo A miało PKB równające się 100 miliardom dolarów, dług publiczny wynosiłby 60 miliardów dolarów. Dług publiczny ma istotne znaczenie dla stabilności gospodarczej kraju. Wysoki dług publiczny może skutkować wyższymi kosztami obsługi długu w postaci odsetek, co z kolei może prowadzić do konieczności cięcia wydatków publicznych, zwiększania podatków czy ograniczania inwestycji, co może mieć negatywny wpływ na rozwój gospodarczy. Z drugiej strony, dług publiczny w umiarkowanych ilościach może być użyteczny dla gospodarki. Może służyć jako narzędzie finansowania inwestycji, które generują wzrost gospodarczy, zwiększają konkurencyjność i przyczyniają się do dobrobytu społecznego.
Monitorowanie długu publicznego oraz kontrola jego wzrostu to ważne aspekty polityki gospodarczej, które mają wpływ na stabilność finansową państwa oraz jego zdolność do wywiązywania się z zobowiązań finansowych wobec wierzycieli.